Μεταξύ Φάρου και 'Κκέλη'

Τίτλος

Μεταξύ Φάρου και 'Κκέλη'

Δημιουργός

Φωτ. 1η: Αρχείο Λουκά Λουκά
Φωτ. 2η: Σωτήρης Κυριακίδης Σιάννιος

Συνεργάτες

Δήμος Κερύνειας

Ιωάννα Φουρουκλά

Περιγραφή

Έρευνα-κείμενο: Ιωάννα Φουρουκλά - Φώτος Χρ. Λουκάς

Μια ανθρώπινη φιγούρα αγναντεύει την Κερυνειώτικη θάλασσα ανάμεσα στον Φάρο και τον... 'κκέλη'!

Ένας ύφαλος - μια ξέρα απ’ την έξω μεριά του λιμανιού στον παλιό φάρο -σχεδόν στρογγυλή- πήρε το όνομα κκέλης από το τουρκ. kkelle που σημαίνει κεφάλι, εξαιτίας της επιφάνειάς της που μοιάζει με κεφάλι και μάλιστα φαλακρό. Ήταν μέρος μιας σειράς βράχων που εκτείνονταν μπροστά από το λιμάνι και χρησιμοποιούνταν ως κυματοθραύστης, τότε που δεν υπήρχε κανένας μόλος και τα καράβια ήταν έρμαια των κυμάτων. Πάνω τους πέρασε ο δυτικός μόλος όπου στην άκρη τοποθετήθηκε ο φάρος…

Λιμανιώτικες κουβέντες για τον ‘κκέλη’…
- Άκουσα πρώτη φορά για τον κκέλη από τον Κωστή Κλεάνθη ένα χειμωνιάτικο απόγευμα που μας μάθαινε πώς να πιάνουμε σμύρνες στις σχισμές του βράχου με τα ειδικά σμυρνοκάλαμα. Όταν ήταν γεμάτα τα νερά (πλημμυρίς) σχεδόν δεν φαινόταν˙ όταν ήταν τραβηγμένα (άμπωτις) ξεπρόβαλλε αρκετά πάνω από το νερό.
- Πολύ διαφορετικός ο κκέλης με καιρό μπουνάτσα και με τραβηγμένα τα νερά όταν οι κολύμπες του ήταν γεμάτες θάλασσα και γαρίδες για δόλωμα της καθετής. Σίγουρο στάμα για γύλους και σκάρους και με τον αφρό μελάνες.
- Από τα καλύτερα μας στάματα για γύλους σκάρους μελάνες με το καλαμίδι. Βόλτα στον κκέλη με το γαριδοσάκκουλο, με διαταγή του μάστρε-Κωστή αν δεν μαζέψω τουλάχιστον 100 γαρίδες να μην γυρίσω στο λιμάνι! Λιθρίνια και βόππες. Η μελάνα θέλει πουμπουρίδα και ο σκάρος μαυρομμάτα…
- Εκεί βρίσκαμε και καρτσινάθκια για δόλωμα˙ είναι ο βερνάρδος ο ερημίτης, ή ερημίτης κάβουρας, στα αγγλικά, hermit crab. Είναι καρκινοειδές και ζει μέσα σε ξένα εγκαταλελειμμένα όστρακα. Μικροί ψαρεύαμε στη Κερύνεια γύλους με δόλωμα το καρτσινάδι, του οποίου το μαλακό έντερο θεωρούσαμε εξαιρετικό δόλωμα. Το κοστάρισμα -δηλ. να φέρεις κοντά τα ψάρια σκορπίζοντας λιγοστή τροφή κοντά στο δόλωμα- συνήθως γινόταν με το λεγόμενο πασμό, δηλαδή βρεγμένο μπαγιάτικο ψωμί όπου προσθέταμε λειωμένες σαρδέλες παστές για να μυρίζει έντονα και να προσελκύει τα ψάρια.
- Ψάρεμα μελάνων στην άκρα του φάρου όταν είχε λίγο κύμα και άφριζε η θάλασσα, διότι είναι ψάρια φοβητσιάρικα και με το παραμικρό απομακρύνονται. Στην κακοκαιρία τα ψάρια δεν μπορούν να ‘βοσκήσουν’ και εύκολα πλησιάζουν στο δόλωμα.
- Εκεί ο Ανδρέας Τουμανής ο γνωστός Πατέρας ή Πάκκος έπιανε τα καρτσινάθκια με τα δάκτυλα των ποδιών του! Έλεγε ότι εκεί μαζεύονταν τα καλύτερα χταπόδια μέχρι να τα καρφώσει.
- Και τα νερά πάντα πεντακάθαρα!

Τύπος

image

Μορφή

jpg

Θέμα

Μνημείο See all items with this value

Λιμάνι See all items with this value

Συσχέτιση

Ο Φάρος του Λιμανιού (*)

Χωρική κάλυψη

35.343349, 33.319806

Τοποθεσία

Λιμάνι

Αναγνωριστικό

1017_Ακτή Κανάρη.Φάρος_000_001_0421