Ιστορία κατασκευής οδού Κατσελλή - Οικ. Κατσελλή (*)

Τίτλος

Ιστορία κατασκευής οδού Κατσελλή - Οικ. Κατσελλή (*)

Εναλλακτικός τίτλος

Από του Καρεφυλλίδη ως του Φουρουκλά...

Δημιουργός

Φωτ. 1 - 'Κερύνεια-Ιστορική λαογραφική έρευνα', Ρήνας Κατσελλή & Περιοδικό 'Le Tour du Monde' αρ. 40, 1897, Αρχείο Άγη Φιλιππίδη

Φωτ. 2+4 - Αρχείο Έρσης Δημητριάδου

Συνεργάτες

Δήμος Κερύνειας

Ιωάννα Φουρουκλά

Περιγραφή

Έρευνα-κείμενο: Ιωάννα Φουρουκλά - Φώτος Χρ. Λουκάς

Φωτ. 1 - Πρόκειται για ένωση δύο φωτογραφιών, με πηγές: αριστερά την Ρ. Κατσελλή και δεξιά το περιοδικό Le Tour du Monde.
Άποψη μέρους της Κερύνειας -τελών του 19ου αι.- από τη δυτική όχθη του ποταμού Κόρωνου ή Haji Halil. Στην αριστερή φωτ. διακρίνεται η ‘Περβολιά’ και στο βάθος η εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Ενώ στην δεξιά, το υπόλοιπο της 'Περβολιάς', η ‘Καμούζα’ περιοχής Παντοπωλείου (στην άκρη δεξιά) και ο Πύργος-Κούλας της οδού Αρχαγγέλου Μιχαήλ (στο μέσο).
Η δυτική όχθη του χειμάρρου διαρρυθμίστηκε, ώστε να δημιουργηθεί η οδός Κατσελλή.

Φωτ. 2 - Τα εγκαίνια της οδού Κατσελλή έγιναν το 1939 παρουσία του κυβερνήτη Richmond Palmer (governor and Commander-in Chief of Cyprus κατά την περίοδο 1933–1939).
"Η Αυτού Εξοχότης έκοψε ταινίαν αποκλείουσαν την οδόν και εκήρυξε το άνοιγμα της «Οδού Κατσελλή»".

Φωτ. 3 - Κώστας και Ελένη Κατσελλή

Φωτ. 4 - Ο Κώστας Κατσελλής και τα παιδιά του. Από αριστερά: Βέρα, Στέλιος, Αλίκη, Μαρούλα, Αθηνούλα, Ανδρέας, Δέσποινα.
Μαρούλα, Αθηνούλα και Δέσποινα έχουν ιδιοκτησίες στην οδό Κατσελλή, ενώ οι υπόλοιποι στην οδό Θεμιστοκλέους και Ακτή Κίμωνος απέναντι από το Dome Hotel.

ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ – ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
«…Η οδός Κατσελλή συνέδεσε την κεντρική οδό Κερύνειας-Λαπήθου (γνωστή στους νεότερους ως οδός Ελλάδος) με την παράλια οδό, την Ακτή Κίμωνος, η οποία οδηγεί ανατολικά στα Δημοτικά Λουτρά και το λιμάνι της πόλης και δυτικά στα ξενοδοχεία του Κώστα Κατσελλή, το “Sea View” και “Dome”, ενώ αργότερα, μετά το 1962, και στο ξενοδοχείο “Hesperides” του Αναστάση και της Jean Καριόλου». 
«Πριν το άνοιγμα της οδού Κατσελλή το 1939, μεγάλο τμήμα της αποτελούσε επέκταση κήπων και περβολιών που έφταναν μέχρι τον ξεροπόταμο Haji Halil, σύνορο, θα έλεγε κανείς, δύο από τις παλαιότερες οικογένειες της Κερύνειας, των Χατζηγιάγκων στα ανατολικά, στην περιοχή που ήταν γνωστή ως “Περβολιά” και των Χατζηπαρασκευάδων στα δυτικά. Ο Σταύρος 'Βόττης' Χατζηπαρασκευάς παντρεύτηκε τη Δεσποινού Χατζηγιάγκου και τρία από τα παιδιά τους, η Ελένη Κατσελλή, η Στυλιανή Αδάμου και ο Κώστας Βόττης, έριζαν ένα σημαντικό μέρος της δυτικής όχθης του ξεροπόταμου, αφού εκεί ήταν τα δίπατα, πετρόχτιστα, προικώα τους σπίτια».
«Το 1934, ο Κώστας Κατσελλής αγοράζει τον αλευρόμυλο του αποβιώσαντα Αρμένιου μεγαλέμπορου Π. Παρουνακιάν (Parunakyan) που βρισκόταν στο νοτιοδυτικό άκρο της μετέπειτα οδού Κατσελλή. Στη θέση του ανέγειρε δύο ανώγειες κατοικίες και καταστήματα».
«Για το άνοιγμα της οδού, ο Κώστας Κατσελλής έκανε τις αναγκαίες διευθετήσεις με τη σύζυγο του και τα αδέλφια της. Χρειάστηκε όμως να κατεδαφιστεί το γωνιακό προικώο σπίτι της Ελένης, με πρόσοψη τη θάλασσα και την Ακτή Κίμωνος. Εκεί λειτούργησε το 1922, το πρώτο ξενοδοχείο Sea View μέχρι την ανέγερση ενός δεύτερου ξενοδοχείου, ακριβώς δίπλα από αυτό, με την ίδια ονομασία. Τη θέση του πρώτου Sea View πήρε μέρος της οδού, καταστήματα και μια ανώγεια κατοικία με μεγάλη βόρεια βεράντα».
«Ο όλεθρος και η καταστροφή που ακολούθησε την τουρκική εισβολή το 1974, δεν επιτρέπει να χρονολογήσουμε επακριβώς πότε κατεδαφίστηκε το προικώο σπίτι της Στυλιανής Αδάμου. Ενδεχομένως αυτό πραγματοποιήθηκε στο δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας του 1940. Τη θέση του και του περβολιού που το περιστοίχιζε πήρε το κινηματοθέατρο Κατσελλή και το οίκημα που αργότερα στέγασε τα γραφεία της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου».
Τα παραπάνω είναι αποσπάσματα ανάρτησης της Δρ. Έρσης Δημητριάδου για την προϋπάρχουσα κατάσταση της περιοχής, τη διάνοιξη και διαμόρφωσή της. Περισσότερα βλ. παρακάτω:

Έρση Δημητριάδου: Η οδός Κατσελλή

Μερικά σταχυολογήματα ακόμη, αυτή τη φορά διά στόματος του ίδιου του Κώστα Κατσελλή, μέσω της γραφής της νύφης του, Ρήνας Κατσελλή, στο βιβλίο ‘Κερύνεια Ο Άνθρωπος/Τόπος':
-Μέχρι τη δημιουργία της οδού, οι ξένοι φτάνουν στα ξενοδοχεία του Κατσελλή μέσω της οδού Ελευθερίας (από την περιοχή Παντοπωλείου), στρίβουν αριστερά στο στενό κατηφορικό σοκκάτζιν (την οδό Μαρίας Συγκλητικής, πριν τον Αρχάγγελο) και φτάνουν στην ανατολική πλευρά του Κοτσίρκα, όπου πρέπει να περάσουν το Ξυλογιόφυρο, …αιώνια καταχάλικο, τόσο που φοάσαι να το περάσεις.
-Με το που αδειάζει το πρώτο Sea View, το σπίτι/προίκα της Ελένης, ρίχνω το κάτω. Η διέξοδος για το ξενοδοχείο μου πραγματικότητα! Ένας δρόμος που αρχίζει 'που πάνω στο δρόμο Καραβά/Λαπήθου και προχωρεί κάτω κατά μήκος της δυτικής μεριάς του ποταμού. Και ο ποταμός με τες στερεές επιχωματώσεις που του κάμνω νοικοκυρεμένος. Δίπλα στο σπίτι της μεγάλης μου κόρης (Δέσποινας) συνεχίζω μαγαζιά και στο ανώι τους δεύτερο σπίτι. Τελειωμένο και γράφω το κατευθείαν στη δεύτερή μου κόρη, την Αθηνούλα. Μετά είναι το σπίτι του (κουνιάδου) Κώστα Βόττη τελειωμένο, και το σπίτι της Στυλιανής! Έτσι φτάνω στη δικη μου γη, στο οικόπεδο του σπιτιού της Ελένης. Εδώ πάλι χτίζω μαγαζιά και πάνω το τρίτο σπίτι, που το βουλώνω στην τρίτη μου κόρη τη Μαρούλα. Το τελευταίο μαγαζί απέναντι στη θάλασσα βγαίνει μου κάπως στενό, γιατί τρώει αρκετον οικόπεδο ο δρόμος, μα έστω!
-Κι όμως, αρχικά είχε σκοπό να διανοίξει την οδό Σόλωνος, το αδιέξοδο πίσω από το σινεμά… που αρχίζει 'που τη Συκαμιά, στον κύριο δρόμον Καραβά/ Λαπήθου. Δεν είναι μεγάλο, όμως έχω το στο μάτι· θέλω το πολλά, γιατί μπορώ κάμνοντας το δρόμο, συνεχίζεται το αδιέξοδο και γίνεται πέρασμα πλατύ 'που το δρόμο Καραβά/Λαπήθου και φτάνει κατευθείαν ως τη θάλασσα, δυτικά του Sea View· έτσι έχω πρόσβαση της προκοπής για το ξενοδοχείο μου.
-Νοικάρηδες στην οδό Κατσελλή, …ο Ζάρης 'που τα Λεύκαρα, μιτσης έρκεται στο ξενοδοχείον μου με μιαν βαλιτσουν λευκαρίτικα κεντήματα, αφίννω τον και ανοίγει την στην είσοδον του ξενοδοχείου μου και πουλει τα. Τώρα παντρεμένος με την Αγνην, την κόρη του Γιωρκη του Χατζηάγκου, συγγένισσαν της Ελένης, νοικιάζω του μαχαζιν στην οδό Κατσελλη και πουλεί τα κεντήματά του. Ύστερα μαχαζιν με Λευκαρίτικα αννοίει και ο συγγενής μου ο Νίκος Σταύρου, γιος της αδελφής μου της Μηλιάς, με την γεναίκαν του Έλλη, κόρη του Κώστα Εμμανουήλ 'που τον Καραβά, πάλε στην οδό Κατσελλη.
-Οκτώβρης του ‘40… Νοικιασμένο το Sea View στην Αγγλική Σχολή· έρχεται στην Κερύνια για μεγαλύτερην ασφάλεια των μαθητών. Το Sea View δεν την χωρεί, γιατί είναι και οικοτροφείο μαζί· διω τους και κάμνουν τάξεις, πολλά 'που τα 21 μαγαζιά της οδού Κατσελλη· ακόμα χρειάζουνται χώρους και διω τους δωμάτια στο Ντόουμ…

Σημείωση αναφορικά με την κατανομή των καταστημάτων:
Σύμφωνα με αφήγηση του ίδιου του Κώστα Κατσελλή, επί της οδού Κατσελλή κτίζει 21 καταστήματα. Πιθανόν να αναφέρεται και σε αυτά επί της οδού Ελλάδος, κάτω από το γωνιακό διώροφο της μεγάλης του κόρης.
Η κατανομή των καταστημάτων, σύμφωνα με τη Δρ Έρση Δημητριάδου -εγγονή του Κ. Κατσελλή- έχει ως εξής: Κάθε μία από τις 5 κόρες του είχαν αρχικά από 4 καταστήματα στις οδούς Κατσελλή και Ελλάδος. Αργότερα, τα πρώτα 4 καταστήματα προς βορρά, αρχικά της μικρότερης κόρη του, της Βέρας, δόθηκαν από ένα στις υπόλοιπες 4. Έτσι κατέληξαν οι 4 πρώτες του κόρες να έχουν από 5 καταστήματα -όχι κατ’ ανάγκη σε αντιστοιχία με τις προικώες τους κατοικίες- συνολικά 20.

Ημερομηνία

1889/1900
1939
1946

Τύπος

image

Μορφή

jpg

Θέμα

Δρόμος See all items with this value

Συσχέτιση

Οδός Κατσελλή επί χάρτου

Ποταμός Haji Halil ή Κόρωνος ή Κοτσίρκας

Χωρική κάλυψη

35.340168, 33.317980

Τοποθεσία

Οδός Κατσελλή

Αναγνωριστικό

1100_Κατσελλή_000_000_2231

1100_Κατσελλή_000_000_2232

1100_Κατσελλή_000_000_2241

1100_Κατσελλή_000_000_2242

Αναφέρει

Featured