Σπίτι Κώστα και Ελένης Κασμίρη · Δήμος Κερύνειας

Τίτλος

Σπίτι Κώστα και Ελένης Κασμίρη

Ιδιωτική αγγλόφωνη σχολή S. Hamilton Dalzell - Κτηνιατρείο

Εναλλακτικός τίτλος

Προικώο Ολυμπίας Κασμίρη Θεοδοσίου

Δημιουργός

Άδωνις Κωνσταντινίδης

Google Maps

Σύλβια Ιωαννίδου

Γιώργος Ελισσαίου, "Τζιερύνεια μάνα μου", Λαογραφικός Όμιλος Κερύνειας, 2008

Συνεργάτες

Δήμος Κερύνειας

Φώτος Λούκας

Περιγραφή

Έρευνα-κείμενο: Φώτος Χρ. Λουκάς – Ιωάννα Φουρουκλά

1η φωτογραφία μετά το 1974. Ο φακός ατενίζει νότια.
Το σπίτι του Κώστα και της Ελένης Κασμίρη, το οποίο δόθηκε ως προικώο στη κόρη τους Ολυμπίας.
«Δεν υπήρχε το στέγαστρο στην είσοδο και οι φοίνικες συμβολίζουν τα παιδιά του παππού μου. Κάθε φορά που η Κασμίρενα έκανε ένα παιδί ο Κασμίρης φύτευε μια φοινικιά. Έγινε διαπλάτυνση του δρόμου διότι όλες οι φοινικιές ήταν μέσα στην αυλή…Και οι τοίχοι του σπιτιού ήταν ροζ….», αφηγείται η Σύλβια Ιωαννίδου.

Το κτήριο [Τεμ. 277] βρίσκεται στην δυτική πλευρά της αλάνας-γήπεδο ΠΑΟΚ (Τεμ. 23], στη γωνία των οδών Κολοκοτρώνη και 28ης Οκτωβρίου. Είναι μέσα σε περβόλι με εσπεριδοειδή με είσοδο επί της λεωφόρου 28ης Οκτωβρίου και ανήκει στην οικογένεια Κώστα Κασμίρη και Ελένης Πετρίδη, προικώο της κόρης τους Ολυμπίας Κασμίρη, σύζυγος Ιάκωβου Θεοδοσίου, από Κελλάκι Λεμεσού, γονείς της Ρέας και Αλόης.

Στο ισόγειο αυτό στεγάζεται η πρώτη ανώτερη ιδιωτική αγγλόφωνη σχολή, την οποίαν ιδρύει το 1917 ο S. Hamilton Dalzell (1888-1968), βρετανός μόνιμος κάτοικος Κερύνεια, ο οποίος βρίσκεται θαμμένος στο παλιό Βρετανικό Κοιμητήριο στην Πάνω Κερύνεια, στη λεωφόρο Θησέως.

Σύμφωνα με την δρ Ιστορικό Έρση Δημητριάδου, Ντίελ και Dalzell , είναι το ίδιο πρόσωπο, με καταγωγή από Ουαλία, γι' αυτό και το περίεργο όνομα. Πρόκειται για τον S. Hamilton Dalzell, ο οποίος ίδρυσε το 1917 την ιδιωτική αγγλόφωνη σχολή. Η σχολή μετακόμισε κάποιες από το σπίτι της Αϊσέλ [Τεμ. 6], εκεί όπου διαμένει με την Αϊσέλ και τη μητέρα της, στο σπίτι του Κώστα και Ελένης Κασμίρη, ανατολικότερα [Τεμ. 277], αλλά και αλλού.

Γράφει η Δρ. Έρση Δημητριάδου στο βιβλίο της “Τα σχολεία της πόλης”: «Η πρώτη ανώτερη ΣΧΟΛΗ της Κερύνειας ιδρύθηκε το 1917 από τον Άγγλο S. Hamilton Dalzell (1888 - 1968) και στεγάστηκε σε ένα οίκημα κοντά στο νοσοκομείο της πόλης. Σ' αυτήν άρχισαν να φοιτούν Κερυνειώτες που ήθελαν να μάθουν αγγλικά ή να παρακαθήσουν στις κυβερνητικές εξετάσεις ή να συνεχίσουν τις σπουδές τους στα άλλα ξενόγλωσσα ανώτερα εκπαιδευτήρια της Κύπρου και του εξωτερικού. Χαρακτηριστικά, στα ενδεκάχρονα της σχολής, το 1928, ο ιδρυτής της επεσήμανε στο κοινό πως η σχολή του είχε επιτελέσει “καλήν εργασίαν εν τη διδασκαλία της γλώσσης”, ενώ οι ανώτερες τάξεις “εξετιμήθησαν δεόντως υπό των μαθητών, οίτινες ούτω ετελειοποίησαν τας εν τη γλώσση γνώσεις των και εμυήθησαν περισσότερον ή όσον οι Άγγλοι μαθηταί συνήθως εν Κύπρω, εις τον πλούτον της Αγγλικής γλώσσης, την ακριβή προφοράν και τους ιδιωτισμούς”. Καθησύχασε δε τους γονείς για την “άγρυπνον επιτήρησιν ως προς τε την περιφρούρησιν των ηθών των μαθητών μας και την διατήρησιν της πειθαρχίας, ως επίσης και ως προς την μέριμναν τού να αποκλείωμεν της Σχολής ανεπιθύμητα παιδία.” Οι μαθητές διδάσκονταν επίσης την ελληνική, τουρκική και γαλλική, όπως και αριθμητική, γεωγραφία και ιστορία. Υπήρχε δε ειδική τάξη για κορίτσια. Τα δίδακτρα για το σχολικό έτος ήταν £3 για τις κατώτερες τάξεις και £4-6 για τις ανώτερες. Η Αγγλική Σχολή Κυρηνείας του S. Η. Dalzell συνέχισε να λειτουργεί για τις επόμενες δεκαετίες, αλλά δεν αναγνωρίστηκε ως ανώτερη σχολή από το Γραφείο Παιδείας…».

Στη σχολή εργάστηκαν, μεταξύ άλλων, ο Χριστόφορος Χριστοφορίδης, γνωστός στους Κερυνειώτες ως “Ττοφής”, γιος του τελώνη Φίλιππου Χατζηχριστοφή και της Ευφροσύνης Χιώτη, ο οποίος φοίτησε στο Διδασκαλείο στη Λευκωσία. Μετά την αποφοίτηση του το 1921, επέστρεψε στην Κερύνεια για να διδάξει στο διτάξιο, Ελληνικό Ημιγυμνάσιο και αργότερα στην ιδιωτική Αγγλική Σχολή του S. Hamilton Dalzell. Αργότερα, μετά τις σπουδές του στα Νομικά, εργάστηκε στην Κερύνεια ως Δικηγόρος.

Ο Χριστόφορος Φ. Χριστοφορίδης, σε συνέντευξη του η οποία δημοσιεύεται στο βιβλίο του Λαογραφικού Ομίλου Κερύνειας με τίτλο «Η Κερύνεια μέσα από τις μνήμες των εκτοπισμένων Ελλήνων κατοίκων της», αναφέρεται στην Ιδιωτική αγγλική σχολή Ντίελ:
«Ο Ντίελ κατήγετο από το Σαουθάμπτον. Ο πατέρας του ήταν κληρικός αρχιμανδρίτης. Ήτανε πολύ μορφωμένος, απόφοιτος Πανεπιστημίου και εγνώριζε ελληνικά. Ήταν γνώστης καλός της φιλολογίας της ελληνικής. Από τη βιβλιοθήκη του πατέρα του, την οποία εφύλαξε ο Ντίελ στην Κερύνεια, είδα μερικά βιβλία και βρήκα έκδοση του 1870, η οποία περιείχε συντακτικό, ετυμολογικό, γραμματική, μετρική, αποσπάσματα από διάφορους αρχαίους συγγραφείς, Όμηρο κ.λπ. Επροσπάθησα να μου το δανείσει, διότι έκαμα κοντά του βοηθός διδάσκαλος των ελληνικών, και δεν το κατόρθωσα. Αυτός κατήλθε κατά το τέλος του Α , Παγκοσμίου πολέμου με μίαν οικογένεια Κουκ από την Παλαιστίνη και εγκατεστάθη εις την Κερύνεια. Αυτός ήταν ιεραπόστολος, νέος, νεότατος, και ήρχισε και παρέδιδε μαθήματα της αγγλικής γλώσσης, περίπου το 1917-1918. Πολλοί από τους Κερυνειώτες έκαναν ιδιαίτερα μαθήματα κοντά του και έμαθαν αρκετά αγγλικά. Κι εγώ επήγα κι έκανα. Ήταν ένας φανατικός τότε ιεραπόστολος. Συν τω χρόνω όμως προσηρμόσθη προς την κυπριακή ζωή. Ίδρυσε ιδιωτική σχολή και στόχο είχε τις κυβερνητικές εξετάσεις. Είχε δύο τάξεις. Ετοίμαζε για τις αγγλικές εξετάσεις, ordinary, distinction κ.τ.λ., με τελικό στόχο τον διορισμό των αποφοίτων του εις την κυβερνητική μηχανή. Και εδιορίσθησαν πολλοί. Είχε αποφοίτους εις το Διοικητήριο. Ο Χατζηκλητής ήταν Πρωτοκολλητής, ήταν απόφοιτος της Σχολής Ντίελ, ο Απόστολος, διοικητικός λειτουργός και αυτός, έκαμε στον Ντίελ και άλλοι πολλοί, αστυνόμοι κ.λπ. Ήρχοντο και από τα χωριά, από το Καζάφανι, Πέλλαπαϊς, Άγιο Αμβρόσιο, Χάρτζια, Καράκουμι, Άγιο Γεώργιο. Μπορώ να πω ότι αυτός ο άνθρωπος ωφέλησε πάρα πολύ την Κερύνεια. Η διάδοση της αγγλικής γλώσσης κατ' αρχήν έγινε από τον Ντίελ. Η αγγλική σχολή του Ντίελ ως στέγη χρησιμοποίησε πολλά σπίτια. Μία ήταν πάλι σ' αυτό το σπίτι του Κούμα. Μία άλλη φορά ήταν εις το σπίτι της Φλουρεντζούς κοντά στο νοσοκομείο. Επίσης ένα άλλο σπίτι, το οποίο νομίζω ανήκε εις τον Φυλακτή. Ένα άλλο πάλι πάνω εις του Μιτσή τα οικήματα και εκεί ελειτούργησε μιαν περίοδο. Μετά, αυτός ο άνθρωπος διέλυσε το σχολείο και επήγε καθηγητής αγγλικών εις το τούρκικο σχολείο στη Λευκωσία».

Σύμφωνα με την Τασία Πασιά Νικολαΐδη, στο κτήριο αυτό στεγάζονταν το ΚΤΗΝΙΑΤΡΕΙΟ με διευθυντή τον κτηνίατρο Αντρέα Εμμανουήλ

Στην 4η φωτογραφία, η οικογένεια Κασμίρη. Ο Κώστας και η Ελένη Κασμίρη, καθιστοί. Όρθιοι από αριστερά, όπως βλέπουμε, η Μαρούλα Θούπου, η Γεωργία Παρτελίδου, ο Φίλιος Κασμίρης και Ολυμπία Θεοδοσίου.

Στην 5η φωτογραφία, ο Κώστας Κασμίρης και η Ελένη Πετρίδου με την εγγονή τους, Σύλβια Ιωαννίδου.

Στην 6η φωτογραφία, ο Ιάκωβος Θεοδοσίου και Ολυμπία Κασμίρη

Στο σκίτσο απεικονίζεται ο Ντίελ στο ποδήλατό του

Ημερομηνία

1974/...

1910/1919

1959/1960

1910/1919

2008

Τύπος

image

Μορφή

jpg

Θέμα

Οικία/Διαμέρισμα See all items with this value

Σχολείο See all items with this value

Άνθρωπος See all items with this value

Χωρική κάλυψη

35.338327, 33.323691

Τοποθεσία

Λεωφόρος 28ης Οκτωβρίου

Αναγνωριστικό

1002_28ης Οκτωβρίου_025_277_1971

1002_28ης Οκτωβρίου_025_277_1972

1002_28ης Οκτωβρίου_025_277_1973

1002_28ης Οκτωβρίου_025_277_1974

1002_28ης Οκτωβρίου_025_277_1975

1002_28ης Οκτωβρίου_025_277_1976

1002_28ης Οκτωβρίου_025_277_1977

Αναφέρει

Featured